Problematyka badawcza

Prob­lematyka badaw­cza Pionu Poli­tyki Społecznej obejmuje:

• prob­lemy funkcjonowa­nia państwa opiekuńczego w per­spek­ty­wie porów­naw­czej i kra­jowej. Do najważniejszych zagad­nień w tym obszarze należą anal­iza zagad­nień związanych z pri­o­ry­te­tami poli­tyki społecznej, defin­iowaniem i for­mułowaniem poli­tyki wobec starych i nowych ryzyk społecznych, real­i­zowanie poli­tyki społecznej wobec różnych grup lud­ności i w różnych struk­tu­rach orga­ni­za­cyjnych: poli­tyki rzą­dowej, samorzą­dowej, dzi­ałań real­i­zowanych przez sek­tor orga­ni­za­cji pozarządowych.
• bada­nia ubóstwa i wyk­luczenia społecznego w Polsce i kra­jach Unii Europe­jskiej. W tym obszarze prowad­zone bada­nia obe­j­mują anal­izy zmian ubóstwa w cza­sie, anal­izy porów­naw­cze ubóstwa na poziom europe­jskim i glob­al­nym, jak i opisy­wanie ubóstwa i wyk­luczenia społecznego poprzez pryz­mat pracy, dostępu do świad­czeń społecznych, mieszka­nia, zdrowia i niepełnosprawności oraz  dostęp do pod­sta­wowych insty­tucji pub­licznych (szkoła, sądown­ictwo, pomoc społeczna) i ryzyk związanych z dziedz­icze­niem biedy. Pode­j­mowana jest prob­lematyka zas­tosowa­nia nowych ujęć metodolog­icznych. Real­i­zowane pro­jekty mają charak­ter zarówno naukowy jak i wdrożeniowy.
•  anal­izę funkcjonowa­nia sys­temu pomocy społecznej oraz jego benefic­jen­tów ze szczegól­nym uwzględ­nie­niem czyn­ników deter­min­u­ją­cych skuteczność i efek­ty­wność środ­ków udzielanego wspar­cia w zakre­sie prze­ci­wdzi­ała­nia ubóstwu i mar­gin­al­iza­cji społecznej oraz eko­nom­icznego usamodziel­ni­a­nia się. Pode­j­mowane prace obe­j­mują mon­i­torowanie trendów oraz struk­tury korzys­ta­nia z pomocy społecznej, anal­izę uwarunk­owań korzys­ta­nia z pomocy społecznej pozwala­jąca na ocenę potrzeb i sty­mu­lowanie inte­gracji społecznej oraz anal­izę insty­tucjon­alną tworzenia się i funkcjonowa­nia nowych form świad­czenia usług społecznych.
• sza­cunki min­i­mal­nych dochodów i wydatków gospo­darstw domowych: min­i­mum soc­jal­nego, min­i­mum egzys­tencji, progu inter­wencji soc­jal­nej oraz wspar­cia dochodowego  rodzin. W pol­skiej poli­tyce społecznej para­me­try związane z poję­ciem dochodów min­i­mal­nych wyz­naczane są w opar­ciu o tzw. kat­e­gorie koszykowe. W uję­ciu tym sza­cow­ane są nor­maty­wne poziomy wydatków wybranych typów mod­e­lowych rodzin, wyz­naczane na pod­stawie anal­izy niezbęd­nych wydatków i potrzeb w warunk­ach cenowych danego okresu. Wybrane kat­e­gorie wydatków stanowią tzw. nor­maty­wne progi ubóstwa wyko­rzysty­wane w statystyce GUS oraz poli­tykach publicznych.
•  mon­i­torowanie sek­tora ekonomii społecznej obe­j­mu­jące przegląd, sys­tem­atyza­cję i anal­izę zasobów infor­ma­cyjnych doty­czą­cych funkcjonowa­nia pod­miotów ekonomii społecznej, w tym w szczegól­ności insty­tucji zatrud­nienia soc­jal­nego. W pra­cach badaw­czych uwaga poświę­cona jest diag­nozie dynamiki i barier real­iza­cji dzi­ałań pod­miotów ekonomii społecznej, w tym w szczegól­ności możli­wości real­i­zowa­nia usług społecznych w społecznoś­ci­ach lokalnych, diag­nozę potrzeb lokalnych w tym zakre­sie oraz uwarunk­owa­nia lokalnej współpracy. Ważnym wątkiem prowad­zonych analiz jest diag­noza znaczenia sek­tora ekonomii społecznej dla pro­cesów lokalnego roz­woju społecznego i gospodarczego.
• anal­izy w obszarze poli­tyki rodzin­nej nakierowane na iden­ty­fikowanie i mon­i­torowanie nowych zjawisk i prob­lemów społecznych z real­iza­cją funkcji rodziny w per­spek­ty­wie trwa­nia życia. Anal­izy obe­j­mują diag­nozę sytu­acji rodzin i ich potrzeb oraz badanie mech­a­nizmów poli­tyki społecznej skierowane na wspieranie rodzin i real­i­zowa­niu ich funkcji: opiekuńczych, eduka­cyjnych, wychowaw­czych. Pode­j­mowana jest również tem­atyka warunków życia rodzin wobec nowych prob­lemów związanych ze starze­niem się pop­u­lacji i zapewnie­niem opieki w środowisku domowym. Anal­izy mają charak­ter porów­naw­czy, jak i kra­jowy, obe­j­mu­jąc różne kat­e­gorie rodzin.
• badanie sys­temów ubez­pieczeń społecznych sku­pi­a­jące się na anal­izie funkcjonowa­nia sys­temu ubez­pieczeń społecznych w Polsce i innych kra­jach Unii Europe­jskiej. Prob­lemy badaw­cze uwzględ­ni­ane w pra­cach zespołu obe­j­mują kwestie ryzyka niepełnosprawności i niez­dol­ności do samodziel­nej egzys­tencji, prob­lemy związane z dostępem do zabez­pieczenia społecznego pra­cown­ików migrantów oraz finan­sowanie zabez­pieczenia społecznego w starze­jącej się populacji.
• mon­i­torowanie sytu­acji demograficznej z per­spek­tywy wpływu zmian demograficznych na potrzeby pop­u­lacji i dzi­ała­nia real­i­zowane w sferze zabez­pieczenia społecznego, usług społecznych i rynku pracy. W toku prac pode­j­mowane są kwestie depop­u­lacji związanej z migrac­jami lud­ności i znaczenia dla zrozu­mienia fak­ty­cznego rozmieszczenia mieszkańców Pol­ski, wyzwa­nia dla poli­tyki społecznej związane z pro­ce­sem pod­wójnego starzenia się lud­ności oraz bada­nia zmieni­a­ją­cych się uwarunk­owań decyzji prokreacyjnych.